Bindend advies: een alternatieve wijze van geschilbeslechting tussen de RvC en andere organen van de rechtspersoon
Wanneer tussen de Raad van Commissarissen en een andere orgaan van een rechtspersoon een conflict ontstaat, kunnen zij zich tot de overheidsrechter wenden om op die manier te proberen het geschil te beslechten. Zij kunnen er ook voor kiezen om op een alternatieve manier een einde aan hun geschil te maken. Drie drie belangrijkste en meest bekende alternatieve vormen van geschillenbeslechting zijn: (1) arbitrage, (2) mediation en (3) bindend advies.
Dat deze vormen van geschillenbeslechting aan een (duurzame) oplossing van een conflict kunnen bijdragen, blijkt uit de mediation die aan het begin van dit jaar tussen de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders van Eneco heeft plaatsgevonden. In dit artikel zal worden ingegaan op het bindend advies. Wat is een bindend advies? En waarom zou men bij een conflict binnen de rechtspersoon voor bindend advies kiezen? En als er dan een bindend advies is, hoe wordt daar dan uitvoering aan gegeven?
Sylvana Vijn werkt sinds eind 2015 bij Thuis Partners advocaten en is werkzaam in de ondernemingsrecht- en insolventiepraktijk. Op die gebieden adviseert zij bedrijven, instellingen en overheden en staat zij aandeelhouders, bestuurders en commissarissen collectief of individueel bij.
Sylvana Vijn
Advocaat
043-3521397
Stel uw vraag aan Sylvana Vijn van Thuis Partners
>
Wat is bindend advies?
Het bindend advies zal – wellicht onbewust – bij het grote publiek voornamelijk bekend zijn geworden door het programma ‘de Rijdende Rechter’. De procedure bij ‘de Rijdende Rechter’ betreft – ondanks de wat misleidende naam – namelijk geen procedure bij de overheidsrechter, maar een bindend-adviesprocedure. Als partijen een geschil hebben, kunnen zij een derde (of derden), de bindend adviseur(s), middels een bindend-adviesaanvraag verzoeken om een uitspraak te doen waarmee een einde wordt gemaakt aan hun geschil. Partijen kunnen er ook voor kiezen om reeds op voorhand bindend advies overeen te komen. Mocht er dan een geschil ontstaan, dan wordt deze middels bindend advies beslecht. In een reglement van de rechtspersoon kan aldus worden opgenomen dat interne conflicten in beginsel aan een bindend adviseur worden voorgelegd.
In de bindend-adviesaanvraag wordt het geschil duidelijk beschreven. Daarnaast worden de standpunten van partijen vaak ook al in de aanvraag vermeld. Het is enkel mogelijk om geschillen die ter vrije bepaling van partijen staan aan een bindend adviseur voor te leggen. Dit zijn geschillen die niet beheerst worden door rechtsregels van openbare orde. Een bindend adviseur kan daarom bijvoorbeeld niet beslissen over de vernietiging van een besluit van de rechtspersoon of over het ontslag van een bestuurder. Een bindend adviseur kan daarentegen bijvoorbeeld wel een beslissing nemen over de goedkeuring van een intern reglement. De wijze waarop een bindend-adviesprocedure verloopt is aan de partijen. Zij kunnen bijvoorbeeld overeenkomen dat de procedure conform het Bindendadviesreglement van het NAI verloopt, maar kunnen ook zelf een procesreglement opstellen. Het is gebruikelijk dat partijen in de procedure hun standpunten verder kunnen toelichten, waarna vaak een mondelinge behandeling zal worden gehouden. Het is van groot belang dat de bindend adviseur tijdens de procedure het beginsel van ‘hoor en wederhoor’ in acht neemt. Dit beginsel houdt kort gezegd in dat partijen voldoende in de gelegenheid gesteld moeten zijn om hun eigen standpunten toe te lichten en op elkaars standpunten te reageren. Het niet of onvoldoende in acht nemen van dit beginsel kan ertoe leiden dat het bindend advies door de overheidsrechter wordt vernietigd. Aan het eind van de bindend adviesprocedure zal de bindend adviseur uitspraak doen.
>>
Waarom kiezen voor bindend advies?
Aangezien partijen in een bindend-adviesprocedure zelf kunnen bepalen wie als bindend adviseur wordt benoemd, kan een intern conflict binnen de rechtspersoon daarom aan een deskundige derde worden voorgelegd. Het is dus mogelijk om een bindend adviseur te benoemen die kennis heeft van de activiteiten van de rechtspersoon en/of die eventuele bijzondere aspecten aan de rechtspersoon begrijpt. Op die manier kan een deskundig advies worden verkregen van een bindend adviseur die verstand heeft van de rechtspersoon. Een andere belangrijke reden waarom men voor bindend advies zou kiezen, is het feit dat het een informele procedure betreft. De verhoudingen tussen partijen worden niet meteen op scherp gezet, hetgeen in een procedure bij de overheidsrechter vaak wel het geval is. Dit is met name van belang indien het om partijen gaat die in de toekomst nog met elkaar door moeten, zoals organen van een rechtspersoon. Daarnaast kunnen partijen overeenkomen dat de bindend adviesprocedure vertrouwelijk en niet openbaar is. Dit in tegenstelling tot een procedure bij de overheidsrechter waar zittingen in beginsel openbaar zijn en gepubliceerde uitspraken – ondanks het anonimiseren daarvan – vaak tot de partijen zijn terug te herleiden.
>>>
Hoe wordt er uitvoering gegeven aan een bindend advies?
Als een conflict binnen een rechtspersoon door middel van een bindend advies is beslecht, is het uiteraard de bedoeling dat men zich ook aan dat bindend advies houdt. Een bindend advies geldt als een vaststellingsovereenkomst en heeft aldus geen executoriale kracht. Dat betekent dat het bindend advies niet ten uitvoer kan worden gelegd. Als een van de partijen het bindend advies niet nakomt, zal de andere partij daarom – om executoriale kracht aan het bindend advies te verbinden – bij de overheidsrechter nakoming van het bindend advies moeten vorderen. Partijen kunnen er ook voor kiezen om het advies meteen in een notariële akte te laten vastleggen, zodat zij meteen over een executoriale titel beschikken.
Sylvana Vijn werkt sinds eind 2015 bij Thuis Partners advocaten en is werkzaam in de ondernemingsrecht- en insolventiepraktijk. Op die gebieden adviseert zij bedrijven, instellingen en overheden en staat zij aandeelhouders, bestuurders en commissarissen collectief of individueel bij.
Sylvana Vijn
Advocaat
043-3521397
Stel uw vraag aan Sylvana Vijn van Thuis Partners
Vergelijkbare artikelen
Kennisbank
Wij delen graag onze kennis
We hebben inmiddels al meer dan 250 artikelen in onze kennisbank opgenomen. En deze stellen wij graag aan u beschikbaar!
Vacatures
Diverse organisatie hebben vacatures
Vacatures in Limburg, Brabant en Gelderland binnen private en publieke organisaties overzichtelijk gepresenteerd.