Toezicht houden bij een professionele voetbalclub: Mission Impossible 3
In twee eerdere artikelen over dit onderwerp (werkenalscommissaris.nl, 28 augustus 2019 en 10 januari 2020), heb ik zeven aanbevelingen opgesomd om te komen tot een beter en professioneler toezicht bij professionele sportclubs in het algemeen en professionele voetbalclubs in het bijzonder.
>
Voorbeelden uit de praktijk
Aanbevelingen twee en vijf heb ik in mijn vorige artikel behandeld. Graag behandel ik hier de eerste en de tweede aanbeveling en trek daar een paar conclusies uit.
Als inleiding wil ik als sport liefhebber in het algemeen iets stellen, sport is emotie en emotie hoort bij de sport. Maar wat sommige stakeholders zich menen te kunnen permitteren heeft weinig meer met emotie te maken maar grenst aan, en is crimineel gedrag. Tot mijn grote schrik bepaalt het gedrag van enkelen, de sfeer die in een stadion heerst, het bepaalt de reputatie die een club heeft en door de importantie van sport in de maatschappij heeft het gedrag een hele grote maatschappelijke impact.
Op mijn tweede artikel kreeg ik van een jurist (en insider in de voetbalwereld) hele goede kritieken. Maar aan het slot van ons gesprek zei hij dat verwezenlijking van mijn aanbevelingen niet ging lukken. Min of meer stelde hij dat er altijd een kleine groep zich supporters noemende bezoekers er op uit waren de zaak te saboteren en rotzooi te schoppen.
Ik ben in twee voetbalwedstrijden getuige geweest van ongelofelijk fysiek en verbaal geweld. De eerste wedstrijd was een paar jaar geleden tijdens de wedstrijd Fortuna – Roda JC. Zonder enige aanleiding werd er met steigerpijpen en kettingen op suppoosten en later de ME ingeslagen en heb ik vaders en moeders met huilende kinderen de tribunes zien afvluchten. De laatste keer was tijdens Roda JC – MVV recentelijk, waar spandoeken, tegen Fox Sport gericht, ontrold werden en ontzettend smerige rookbommen werden ontstoken. De wedstrijd moest daarom twee keer gestaakt worden en Roda kreeg uiteindelijk een forse boete. Beide malen was er sprake van zorgvuldig voorbereide en gecoördineerde acties (professionele spandoeken, en bij de knokpartijen regie letterlijk van bovenaf de tribune).
Zaterdag j.l. tijdens de wedstrijd 1899 Hoffenheim – Bayern München werd de eigenaar van Hoffenheim, Dietmar Hopp langdurig door spreekkoren, vergezeld van spandoeken, beledigd en dit niet voor het eerst.
Ik kan nog meer voorbeelden opnoemen van wangedrag maar ook de stuitende vormen van racisme die maar blijven terugkomen zijn ronduit mensonterend te noemen.
7 aanbevelingen
- Breng in kaart wie stakeholders en shareholders zijn
- Onderzoek hoe de gezagsstructuur bij de betreffende bond geregeld is
- Ontwerp een governance structuur in overeenstemming met de regelementen van de betreffende bond
- Zorg dat deze structuur draagvlak krijgt bij alle stake- en shareholders
- Richt de governance structuur in
- Voorkom belangenverstrengeling
- Zet een professioneel communicatie plan op
>>
Waarom noem ik deze voorbeelden
Sport vervult al sinds de Griekse tijd een enorme maatschappelijke functie. Actieve sportbeoefening draagt bijvoorbeeld onmiskenbaar bij aan de persoonlijkheidsontwikkeling van kinderen op veel terreinen. Passieve sportbeoefening geeft supporters veel plezier en soms verdriet, maar brengt elk weekend duizenden vrijwilligers op de been die ik heel vaak de oliemannetjes en – vrouwtjes in de samenleving noem.
Daarnaast is de sport als sector een factor van belang in de economie. Daarom heb ik een aantal aanbevelingen opgesteld om juist de sterk rationele, materiële kant van de professionele voetbalsport in goede banen te leiden en dat wordt al een immense klus. Maar ik begin inmiddels grote twijfels te hebben bij aanbeveling twee, hoe zit het met de gezagsstructuur binnen de sportbond en onlosmakelijk daarmee verbonden. Wat doet bijvoorbeeld een voetbalbond om te handhaven op basis van haar gezagsstructuur? Ik ben niet onder de indruk van de maatregelen van de KNVB om racisme tegen te gaan, u wel? De Deutscher Fussball-Bund nam halfzachte maatregelen tegen de al jaren durende beschimpingen tegen Dietmar Hopp. Wat gaan ze naar aanleiding van de gebeurtenissen van afgelopen zaterdag voor maatregelen nemen? En daarmee lijkt aanbeveling vier, zorg voor draagvlak van de in te richten Governance structuur, helaas een “mission impossible” te worden.
>>
Conclusie
Het is bijna onmogelijk geworden een goede Governance structuur voor een professionele voetbalclub op te zetten waar alle stakeholders zich in kunnen vinden en er een goed checks en balances ontstaat tussen de uitvoerders, de controleurs en de regelmakers.
Waarom? Kennelijk vindt een groep supporters, die nadrukkelijk week in week uit vele wetten overtreden, het gepast om zich buiten de orde te plaatsen. Met de mond, belijden zij de belangrijkste shareholder van de club te zijn, met hun daden demonstreren zij n.m.m. het tegenovergestelde.
Mijn aanbeveling twee: hoe zit het met de gezagsstructuur van de bond en hoe gaan zij handhaven? Gaat wellicht het grootste obstakel zijn om te komen tot goed toezicht. Die laatste vraag is van existentieel belang voor het voetbal in Nederland en een groot aantal andere Europese landen.
Alleen bij invoering van een gedragen Governance structuur is er goed en professioneel toezicht mogelijk op een voetbalclub en zijn bekwame en toegewijde vrouwen en mannen bereid om in een Raad van Commissarissen van een voetbalclub te stappen.
Dit alles begint bij de bonden als de KNVB en de DFB, de regelmakers dus. Gaan zij handhaven? De maatregel tegen Manchester City door de UEFA recentelijk genomen, geeft een sprankje hoop dat het veranderingsproces is ingezet bij overkoepelende sport organisaties, maar een zwaluw maakt nog geen zomer.
Frank van Buren is al meer dan 10 jaar actief in het vinden van kandidaten voor executive en toezichthoudende posities binnen zowel profit als non-profit organisaties. Daarnaast treedt hij op als schaduwmanager voor interim managers en fungeert hij als coach voor executives en raden van toezicht.
Frank van Buren
Partner Delfin impact executives
06 - 523 76 777