De afgelopen dagen trok de berichtgeving over het faillissement bij Vincere GGZ mijn aandacht. De Limburger kwam maandag 16 september 2019 met het bericht naar buiten dat de Rechtbank het faillissement had uitgesproken. De bestuurder gaf aan zich genoodzaakt te voelen het faillissement aan te vragen omdat de huisbankier de kredietverlening had stopgezet. De grote boosdoener, volgens het artikel, zijn de zorgverzekeraars.

”Dat zwarte pieten’’ heeft me de hele dag bezig gehouden. Waar gaat het mis? Vooropgesteld dat het triest is voor ruim 200 medewerkers en 250 patiënten die bij Vincere werken of afhankelijk zijn van hun zorg. De werkwijze van de professionals staat, zover ik als leek kan beoordelen, buiten kijf. Waar is dan het toezicht? Hoe kan het dat een schuld oploopt tot 10 miljoen euro? Waarom wordt er bewust zorg verleend die onder de contractprijs van de zorgverzekeraar is en, zoals het artikel aangeeft, ook niet door de patiënt wordt betaald?

Functioneren Raad van Toezicht
Het gaat niet over de exacte toedracht, dat is aan de curator en de Rechtbank. De rol van bestuurders en de Raad van Toezicht vind ik interessant. Wie zit er in de Raad van Toezicht en hoe lang? En wat hebben deze toezichthouders gedaan om een faillissement te voorkomen? Waren zij de juiste sparringpartners? Hebben zij op tijd gewaarschuwd en aan de bel getrokken? Was de Raad van Toezicht op de hoogte van de juiste gegevens? En dan…ja dan begeef je je op glad ijs. Aan de ene kant moet je, vanuit je verantwoordelijkheid als toezichthouder, zorgen dat je over de juiste informatie beschikt. Aan de andere kant zie je dat vaak wordt ‘geleund’ of ‘vertrouwd’ op de stukken die worden aangeleverd. Het jaarverslag van Vincere kan uitkomst bieden over de Raad van Toezicht, alleen is het verslag niet op de website van de GGZ-instelling te vinden.

Verslag
Op de website van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waar de jaarverslagen worden gepubliceerd, is de samenstelling van de Raad van Bestuur en van de Raad van Toezicht wel beschikbaar. De RvT bestaat uit 3 personen die gezien hun gepubliceerde functies zeker geacht worden hun taak goed uit te voeren. Niets mis mee zou je zeggen. Opvallender is echter dat Vincere zelf in de verantwoording bij 3.4.5. (afgerond op 31-7-2019) verklaart dat “in het afgelopen verslagjaar, het huidige verslagjaar en/of in het komende verslagjaar” geen risico’s te verwachten zijn voor “de financiële continuïteit van de organisatie”. Dan is het heel bijzonder als enkele maanden later het faillissement wordt aangevraagd (en door de Rechtbank uitgesproken) met een schuld van 10 miljoen euro. Een schuld van 10 miljoen euro moet je volgens mij wel als een risico beschouwen. Kortom, men wist het écht niet (en dat zegt iets over de wijze van toezichthouden) óf het formulier van het ministerie is foutief ingevuld (en dat is erg kwalijk) waardoor relaties op het verkeerde been worden gezet.

De analyse maakt weer eens duidelijk dat besturen, maar ook toezichthouden een vak is. Een vak met verantwoordelijkheden. De tijd van ‘heb je een commissariaatje’ is definitief voorbij. Het faillissementsverslag zal door toezichthoudend Nederland ongetwijfeld met belangstelling worden afgewacht.